Ερμηνεύοντας τους θρησκευτικούς και ιστορικούς μύθους

Η ιστορία, η αληθινή, η σίγουρη ιστορία της Ελλάδας, όπως σήμερα εννοούν την ιστορική επιστήμη, αρχίζει από την εποχή που οι παραδόσεις παύουν να θεωρούν πρωταγωνιστές τους θεούς και τους ημίθεους, και ιδιαίτερα από την περίοδο εκείνη και μετά που οι παραδόσεις, απόλυτα εξανθρωπισμένες, επιβεβαιώνονται από σύγχρονες μαρτυρίες και μνημεία. Όλα αυτά συμβαίνουν στα μέσα του 8ου αιώνα π.Χ. και ακριβέστερα από τότε που έγινε η πρώτη -καταγεγραμμένη- Ολυμπιάδα, παραδοχή την οποία θα εξηγήσουμε αναλυτικότερα στη συνέχεια. Με αυτή την άποψη συμφωνούσαν και πολλοί από τους αρχαίους. Ο ιστορικός ' Εφορος, ο οποίος άκμασε γύρω στα μέσα του 4ου αιώνα π.Χ., πίστευε πως η ελληνική ιστορία αρχίζει με την κάθοδο των Ηρακλειδών. Με την ίδια άποψη συντάσσονται και οι σύγχρονοι του Καλλισθένης και Θεόπομπος, οι οποίοι δεν θεωρούν αξιόπιστες για την επιστήμη της ιστορίας τις πριν από αυτό το γεγονός αφηγήσεις.

Η αιγυπτιακή θεότητα Νέιθ, ανάγλυφο του 2ου αιώνα π.Χ.

Ο περίφημος χρονογράφος Ιούλιος Αφρικανός, ο οποίος άκμασε στις αρχές του 3ου αιώνα μ.Χ., έλεγε ότι «μέχρι την έναρξη της διεξαγωγής των Ολυμπιακών αγώνων τίποτε το ακριβές δεν εξιστορείται για τους ' Ελληνες» και ότι πολλή σύγχυση και διαφωνίες επικρατούν για τις αφηγήσεις πριν από εκείνη την εποχή. Ο σοφός, μάλιστα, Μάρκος Τερέντιος Ουάρρων, ο οποίος διέπρεψε τον 1ο αιώνα π.Χ., διαιρούσε σε τρεις εντελώς ξεχωριστές περιόδους τα χρόνια πριν από την εποχή του. Η πρώτη περίοδος ξεκινούσε από την αρχή της ανθρωπότητας και τελείωνε στον πρώτο κατακλυσμό. Την περίοδο αυτή τη θεωρούσε εντελώς άγνωστη. Η δεύτερη περίοδος άρχιζε με τον πρώτο κατακλυσμό και τελείωνε λίγο πριν από την τέλεση των πρώτων Ολυμπιακών αγώνων. Την περίοδο αυτή την ονόμαζε μυθική, εξαιτίας όλων των μυθικών διηγήσεων που αναφέρονται σε αυτή. Τελευταία περίοδος είναι αυτή που άρχισε με την τέλεση των πρώτων Ολυμπιακών αγώνων και συνεχιζόταν στις ημέρες του [του Ουάρρωνα]. Την περίοδο αυτή την ονόμασε ιστορική, αφού όσα συνέβησαν στη διάρκεια αυτής της περιόδου αποτελούν την αληθινή ιστορία.