Η μάχη στο Μανιάκι
Στην έξοδο της ρεματιάς ένα τάγμα του εχθρού καρτέραγε τους εκατόν πενήντα δικούς μας που ήταν ακόμα ζωντανοί. Δεν τους απόμενε παρά ν' ανοίξουν δρόμο με το σπαθί στο χέρι. το κατόρθωσαν μα οι περισσότεροι απόμειναν για πάντα εκεί.
Οσοι κατάφεραν να γλυτώσουν έφθασαν στην πηγή στο Αλικοντούζι.Εκεί όσοι κάτοικοι είχαν απομείνει περίμεναν τα νέα για την έκβαση της μάχης .Βλέποντας τους μματωμένους αγωνιστές τους ρώτησαν για την τύχη της.Αυτοί τους απάντησαν με την ψυχή στο στόμα << Φορέστε μαύρα μαντήλια και φύγετε ,μαε χάλασε ο Αράπης>>.
Σιγά σιγά σκόρπαγε ο καπνός της μάχης. Οι νικητες τότε βάλθηκαν να σκυλεύουν τους σκοτωμένους. Ύστερα άρχισαν να κόβουν τ' αυτιά τους, να τα πάνε στον Ιμπραήμ να πάρουνε μπαξίσι. Τότε τσακώθηκαν «μεταξύ των ποίος από αυτούς να έχει περισσότερα».
Κατέβηκε
τέλος κι ο Ιμπραήμ στο ταμπούρι τούτον Παπαφλέσσα. Αφού έκανε ντουάδες
στον Αλλάχ για τη νίκη, πρόσταξε το στρατό του να ρίξει τρεις
νικητήριες μπαταριές. Μετά πρόσταξε να τού φέρουν το κουφάρι του Παπαφλέσσα.
Βρήκαν το ακέφαλο κορμί του πλάι στην αγκορτσιά. Δίπλα του κείτονταν νεκρός ο νεαρός Γάλλος κι ολόγυρα πλήθος τα κουφάρια των εχθρών. Λίγο πιο πέρα πέτυχαν και το κεφάλι τού ήρωα. Το έφεραν στον Ιμπραήμ τους είπε να χώσουν στη γη ένα ψηλό παλούκι και να στήσουν όρθιο τον σκοτωμένο δένοντάς τον πάνω σ' αυτό.
Ύστερα στερέωσαν στο κορμί και το κεφάλι, αφού πριν πλύνανε τα αίματα από τα γένια του.
Τότε «ο νεκρός έφαίνετο ως να ήτο ζωντανός»
Ό Ιμπραήμ, αφού «ακίνητος κι άφωνος τον παρετήρησεν ολίγον», γυρνά και λέει στους αξιωματικούς του:
- Πραγματικά, στάθηκε ένας Ικανός και γενναίος άνθρωπος. Και καλύτερο θα ήταν, κι ας παθαίναμε άλλη τόση ζημιά, να τον πιάναμε ζωντανό, γιατί πολύ θα μας χρησίμευε.
Τη μεθεπομένη το πρωί, γυναίκες μοιρολογώντας έφθασαν στο πεδίο της μάχης και έψαχναν να βρουν τους άνδρες τους.
Οσες τους βρήκαν -κατά την παράδοση βρήκαν τον χιλίαρχο Κορμά από του Κεφαλληνού, τον Γυφτάκη από το Ραυτόπουλο, τον Γκότση από τον Αετό, τον Μπουχανά από το Τριπύλα τους πήραν ζαλιά και τους πήγαν να τους θάψουν στα νεκροταφεία του χωριού τους.
Τον Παπαφλέσσα, τον Μαυρομιχάλη, τον Δημήτρη Φλέσσα, τον θανασούλη Καπετανάκη, τον Κουμουντουράκη, τα τρία παλικάρια του παπα-Καλογερόπουλου από τη Λιγούδιστα, τον Κεφάλα, τον Παπαγιώργη Τσαλαφατίνα και τους υπολοίπους, ανέλαβαν να τους κηδέψουν τα αγρίμια και τα όρνια της περιοχής.
Το Μανιάκι πήρε τη θέση του, στις σελίδες της Ιστορίας μας, δίπλα στις Θερμοπύλες και στην Αλαμάνα.
Τώρα, ανατολικά από το χωριό Μανιάκι, στο ξωκλήσι «Aγια Ανάσταση», βρίσκονται τα κόκαλα εκείνων που πέσανε σε τούτη τη μάχη, θυμίζοντας, σ' εμάς τους μεταγεγέστερους, πως ή λευτεριά μας, καθώς λέει στον εθνικό μας ύμνο ο Σολωμός, είναι άπ' τα κόκαλα βγαλμένη των Ελλήνων τα ιερά .
Μοιρολόι για το Μανιάκι
<< Κεί στο Μανιάκι κείτονται όλοι οι Καπεταναίοι
Ο Παπαφλέσσας, ο Κορμάς και ο Μαυρομιχάλης
Μπιτσάνης από την Πολιανή,μαζί με τον κεφάλα
Στρώμα έχουνε την μαύρη Γή,προσκέφαλο μια πέτρα
Και από πάνω σκέπασμα του φεγγαριού την λάμψη>>
Πηγή:metamorfosis.blogdrive.com