Η Επανάσταση στην Πελοπόννησο

Η επανάσταση στην Πελοπόννησο ξεκίνησε επίσημα  στις 25 Μαρτίου του 1821 όταν ο Παλαιών Πατρών Γερμανός ευλόγησε μία ελληνική σημαία και κήρυξε την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης στο μοναστήρι της Αγίας Λαύρας. Παρόλα αυτά οι πρώτες ενέργειες ξεκίνησαν νωρίτερα.

Στις 14 Μαρτίου ο ηγούμενος Γερμανός με μικρή φρουρά εκδιωχτεί από την Ζάχολη τις τουρκικές φρουρές και τις οικογένειες τους. Ο Νικόλας Σολιώτης επιτίθεται σε οθωμανούς φοροεισπράκτορες στο χωριό Πόρτα κοντά στα Καλάβρυτα ενώ ξεκινά και η πολιορκία της Ακροκόρινθου.

Στις 21 Μαρτίου ξεσηκώνεται η Πάτρα από τους Φιλικούς Παναγιώτη Καρατζά, Βαγγέλη Λειβαδά και Ν. Γερακάρη. Οι Οθωμανική φρουρά, μη μπορώντας να κρατήσουν την πόλη αναγκάζονται να κλειστούν στο κάστρο της πόλης. Αργότερα, ιδρύεται το Αχαϊκό διευθυντήριο, από τους προεστούς Ανδρέα Λόντο και Χαραλάμπη, τον Παπαδιαμαντόπουλο και το δεσπότη Παλαιών Πατρών Γερμανό.

Δύο μέρες αργότερα 2000 Μανιάτες και Μεσσήνιοι μπαίνουν την Καλαμάτα. Μιά μόλις μέρα μετά ο αριθμός των μαχητών έχει εκτοξευτεί στους 5000 ενώ ξεσηκώνεται και η Φωκίδα στην Ρούμελη.

Στην Στερεά Ελλάδα η επανάσταση ξεκινά επίσημα στις 27 Μαρτίου στη μονή οσίου Λουκά κοντά στη Λιβαδειά, με παρόντες τους οπλαρχηγούς Αθανάσιο Διάκο και Βασίλη Μπούσγο.

Η επανάσταση εξαπλώθηκε με μεγάλη επιτυχία και μέχρι τις 3 Απριλίου στον έλεγχο των επαναστατών βρίσκονταν η Ζάχολη, η Καλαμάτα, το Αίγιο, τα Καλάβρυτα, το Αργος, η Καρύταινα, η Μεθώνη, το Νεόκαστρο, το Ναύπλιο, το Γαλαξίδι, η Λιβαδειά η Θήβα και πολλές ακόμα περιοχές.

Επίσης πολιορκίες ξεκίνησαν στα κάστρα της Πάτρας, του Ναυπλίου, της Μονεμβασιάς και της Τριπολιτσάς. Η πιο οργανωμένη πολιορκία ήταν αυτή της Τρίπολης από τον Κολοκοτρώνη και τον Νικηταρά. Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης είχε προτείνει στο συμβούλιο των οπλαρχηγών να δοθεί βάρος στην κατάληψη της Τρίπολης όπου ήταν το στρατιωτικό και διοικητικό κέντρο της Πελοποννήσου.

Κατά την διάρκεια της πολιορκίας ο Κολοκοτρώνης δεν πίεζε την ίδια την πόλη αλλά οχύρωνε στρατηγικά σημεία γύρω από αυτήν προσπαθώντας να την αποκόψει από ανεφοδιασμό. Παρόλα αυτά το Οθωμανικό ιππικό έχοντας το πλεονέκτημα στο οροπέδιο της πόλης φρόντιζε τον ανεφοδιασμό.

Ο Αγώνας για την απελευθέρωση

Οι ειδήσεις για την επανάσταση στην Πελοπόννησο έφτασαν στην Πύλη στο τέλος Μαρτίου. Ο Σουλτάνος αρχικά υποτίμησε την έκταση της εξέργεσης  στην νότια Ελλάδα και επικεντρώθηκε στην Μολδοβλαχία αλλά και στην Ήπειρο εναντίον του Αλή Πασά. Μάλιστα, αρκετά πριν την έναρξη της επανάστασης, οι Τουρκικές δυνάμεις στην Πελοπόννησο μειώθηκαν δραστικά όταν ο Χουρσίτ Πασάς στάλθηκε στην Ήπειρο.

Στις 3 Απριλίου ο Γιουσούφ Πασάς των Σερρών πέρασε μέσω του Ρίου στην Πελοπόννησο και επιτέθηκε στους πολιορκητές της Πάτρας λύνοντας την πολιορκία. Η πόλη θα μείνει στα χέρια των Τούρκων μέχρι το τέλος του πολέμου. Στην Κωνσταντινούπολη η Πύλη προβαίνει σε αντίποινα. Απαγχονίζεται ο Πατριάρχης Γρηγόριος Ε' και το πτώμα του μένει κρεμασμένο για 3 μέρες.

Στις αρχές του Απριλίου ξεκινά και η επανάσταση στα νησιά. Στις 3 Απριλίου ξεσηκώθηκαν  οι Σπέτσες και ακολούθησαν ο Πόρος, η Σαλαμίνα και η Αίγινα και στις 10 Απριλίου τα Ψαρά. Στις 15 Απριλίου μπαίνει στην επανάσταση η Ύδρα ενώ την ίδια μέρα καταλαμβάνεται η Αθήνα περιορίζοντας του Τούρκους στο φρούριο της πόλης.

Στις 23 Απριλίου διεξάγεται η πρώτη μεγάλη μάχη. Ο Ομέρ Βρυώνης σκοπεύοντας να καταστείλει την επανάσταση στην Πελοπόννησο περνά από την Φθιώτιδα όπου τον περιμένουν σε 3 σημεία ο  Πανουργιάς στη Χαλκωμάτα, ο Δυοβουνιώτης στο Γοργοπόταμο και ο Διάκος στην Αλαμάνα.

Ο Αθανάσιος Διάκος μάχεται ηρωικά στην γέφυρα της Αλαμάνας όμως θα ηττηθεί από τις υπέρτερες σε εξοπλισμό και αριθμό τουρκικές δυνάμεις. Ο ίδιος συλλαμβάνεται και βρίσκει μαρτυρικό θάνατο στα χέρια των εχθρών. Λίγες μέρες αργότερα, ο Οδυσσέας Ανδρούτσος, μάχεται, και εμποδίζει, στο Χάνι της Γραβιάς, την πορεία των τούρκικων στρατευμάτων προς την Πελοπόννησο.

Στις 12 Μάιου επιτυγχάνεται η πρώτη μεγάλη νίκη των Ελλήνων στην επανάσταση. Ο Μουσταφάμπεης, αφού πρώτα διαλύει την πολιορκία του Ναυπλίου μπαίνει στην Τρίπολη και προσπαθεί να σπάσει την πολιορκία κάνοντας επίθεση στο Βαλτέτσι. Οι δυνάμεις του Κολοκοτρώνη έχοντας το πλεονέκτημα στις οχυρωμένες θέσεις τους θα συντρίψουν την επίθεση.

Την επόμενη ο Μουσταφάμπεης προσπαθεί να ανοίξει δρόμο προς την Μεσσηνία όμως οι έλληνες αγωνιστές νικούν τα στρατεύματα του στα Δολιανά και στα Βέρβαινα. Η Τρίπολη παραμένει εγκλωβισμένη ενώ έχουν ήδη αρχίσει οι ελλείψεις των εφοδίων αποτέλεσμα της δράσης του ελληνικού στόλου στο Αιγαίο.

Στις 26  Μαΐου ιδρύεται η Πελοποννησιακή Γερουσία, με πρόεδρο τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη ενώ ξεκινά η εξέργεση και στην Κρήτη.