Έλληνες - Ρωμαίοι
Λίγα χρόνια μετά τη συγκρότηση του νεότερου ελληνικού κράτους, ο Κ. Παπαρρηγόπουλος επιχειρεί μια πρώτη συνολική θεώρηση της ελληνικής ιστορίας από τον αρχαίο κόσμο μέχρι την εποχή του. Ξεκινά το έργο του συγκρίνοντας τους δύο μεγ Άους αρχαίους πολιτισμούς, τον ελληνικό και το ρωμαϊκό, και εξετάζει βήμα βήμα την εκ παραλλήλου σταδιακή εθνική συγκρότησή τους.
Εστιάζει ιδιαίτερα στον τρόπο με τον οποίο επιτεύχθηκε η ενότητα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και την αποδίδει στο συνδυασμό «δύναμης και σύνεσης», αντιπαραβάλλοντας το «λανθασμένο» τρόπο που ακολούθησαν οι ' Ελληνες διαιρεμένοι σε δύο ισχυρά κέντρα, την Αθήνα και τη Σπάρτη.
Πηγή: http://www.nationalgeographic.gr/iee/
Η ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ διαφέρει πολύ από τη σύγχρονη, όπως διαφέρει και το κοινωνικοπολιτικό πλαίσιο που καθορίζει τον τρόπο ζωής σε κάθε περίοδο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα πολλοί να την αντιλαμβάνονται σαν μια θεματική αφήγηση, παρά ως μια εξιστόρηση γεγονότων που θα μπορούσε να αποτελέσει οδηγό για τη σύγχρονη ζωή. Αντίθετα, η δική μου άποψη είναι ότι από την αρχαία ιστορία μπορεί κανείς να πάρει μαθήματα πολιτικής -ιδιαίτερα χρήσιμα σήμερα-, και μάλιστα αντιπαραβάλλοντάς τη με τη σύγχρονή της ρωμαϊκή ιστορία. Γι' αυτό, λοιπόν, θεώρησα χρήσιμο να επιχειρήσω στο συγκεκριμένο πρόλογο ένα σύντομο παραλληλισμό των δύο εκείνων επιφανών εθνών της αρχαιότητας.
Οι Έλληνες και οι Ρωμαίοι είχαν στενή συγγένεια μεταξύ τους όσον αφορά στην καταγωγή και στη γλώσσα - πιο στενή από όλους τους υπόλοιπους Αρίους. Κατοίκησαν χώρες γειτονικές - εν μέρει και την ίδια χώρα, αφού η Κάτω Ιταλία ονομαζόταν κάποτε Μεγάλη Ελλάδα. Ωστόσο, δημιούργησαν δύο διαφορετικούς κόσμους, καθώς η πολιτική τους κυρίως διαδρομή ήταν εντελώς διαφορετική.
Η Ρώμη έπειτα από μακροχρόνιους αγώνες επικράτησε στην ιταλική χερσόνησο και στη συνέχεια, αφού επέκτεινε την επιρροή της στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα, κυριάρχησε σε όλο τον αρχαίο κόσμο. Αντίθετα, η Σπάρτη και η Αθήνα δεν κατάφεραν να ενώσουν σε μία πολιτεία τη μικρή Ελλάδα. Η Ρώμη διένυσε μια ιστορική διαδρομή 1.000 περίπου ετών, ενώ η ιστορική διαδρομή της Σπάρτης και της Αθήνας άρχισε κατά κύριο λόγο τον 6ο αιώνα π.Χ. και τελείωσε τον 4ο αιώνα π.Χ. Πού οφείλεται η τόσο διαφορετική πορεία αυτών των πόλεων;
