Ο πόλεμος των Επτά επί Θήβας
Αυτές οι τραγικές περιπέτειες στο μέλλον θα επέφεραν και άλλες συμφορές. Οι θεοί έπειτα από λίγο καιρό αποκάλυψαν την αλήθεια για τον Οιδίποδα. Η Ιοκάστη κρεμάστηκε, ενώ ο Οιδίποδας, επειδή κάποτε είχε θυμώσει πολύ με τους δύο γιους του, τον Ετεοκλή και τον Πολυνείκη, τους καταράστηκε να ξεσπάσει πόλεμος ανάμεσά τους, αιματηρός και ανελέητος. Και πράγματι, μόλις πέθανε ο Οιδίποδας, τα δύο του παιδιά φιλονίκησαν για τη διαδοχή, με αποτέλεσμα ο Πολυνείκης να αναγκαστεί να καταφύγει στο Άργος. Από το βασιλιά του Άργους, τον Άδραστο, ζήτησε βοήθεια για να μπορέσει να πάρει πίσω το θρόνο του. Ο Άδραστος αποδέχτηκε το αίτημα του Πολυνείκη και έτσι οργανώθηκε μια μεγάλη εκστρατεία εναντίον της Θήβας. Επτά ήταν οι πιο σημαντικοί αρχηγοί που εκστράτευσαν εναντίον της πόλης: ο βασιλιάς του Άργους, Άδραστος, ο προικισμένος από τους θεούς με το χάρισμα της μαντικής ικανότητας, Αμφιάραος, ο Καπανέας, ο Ιππομέδοντας, ο Τυδέας, ο Παρθενοπαίος και ο Πολυνείκης.
Μόλις ο στρατός των Επτά προωθήθηκε μέχρι τον ποταμό Ασωπό, τελέστηκε θυσία και ακολούθησε συμπόσιο. Συγχρόνως έστειλαν τον Τυδέα στη Θήβα για να απαιτήσει την αναγνώριση του Πολυνείκη ως βασιλιά της πόλης. Το αίτημα των Επτά απορρίφθηκε. Ωστόσο, επειδή ο Τυδέας βρήκε όλους τους ηγεμόνες των Καδμείων να τρώνε και να πίνουν μαζί με τον Ετεοκλή, τους προκά¬λεσε σε αγώνα πάλης και πυγμαχίας και τους νίκησε χάρη στην καθοριστικής σημασίας βοήθεια της θεάς Αθηνάς. Οι Καδμείοι, επειδή οργίστηκαν με αυτή τους την ήττα, οργάνωσαν εναντίον του ενέδρα με πενήντα άνδρες, τη στιγμή που Τυδέας επέστρεφε στο στρατόπεδο του. Αλλά και αυτούς τους νίκησε ο Τυδέας, ο οποίος μπορεί να ήταν μικρόσωμος, συγχρόνως όμως ήταν και φοβερός πολεμιστής.
Τότε οι Αργείοι αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν, ενώ ο Ετεοκλής πρότεινε να κριθεί η έκβαση του πολέμου από τη μονομαχία του με τον αδελφό του, Πολυνείκη. Την πρόταση αυτή την αποδέχτηκε ο Πολυνείκης και συμφώνησε και ο Άδραστος. Στη σκληρή μονομαχία που ακολούθησε σκοτώθηκαν και τα δύο αδέλφια. 'Ετσι, επειδή δεν υπήρξε αποτέλεσμα, αποφάσισαν οι δύο στρατοί να συνεχίσουν τον πόλεμο. Η μάχη συνεχίστηκε και ήταν αιματηρότατη. Ο Θηβαίος Μελάνιππος σκότωσε τον Τυδέα και ο Αμφιάραος τον Μελάνιππο. Ο Αμφιάραος, όμως, επειδή δεν μπορούσε να σταματήσει το στρατό που τράπηκε σε φυγή, έφυγε μαζί με τους υπόλοιπους, ενώ τον καταδίωκε ο Περικλύμενος, ο οποίος του έριξε το ακόντιο του.
Η εύνοια όμως του Δία έσωσε τον Αμφιάραο από την ντροπή, γιατί άνοιξε η γη κάτω από τα πόδια του και κατάπιε αυτόν και ολόκληρο το άρμα του με τα άλογα. Τον τόπο στον οποίο συνέβη αυτό το θαύμα τον τιμούσαν οι Θηβαίοι ακόμη και στους ιστορικούς χρόνους και την ιερότητά του μαρτυρούσε το γεγονός ότι κανένα ζώο δεν πλησίαζε το χορτάρι που φύτρωνε εκεί. Ο Αμφιάραος τοποθετήθηκε από τον Δία στην τάξη των αθανάτων και τον τιμούσαν ως θεό στο Άργος, στη Θήβα και στον Ωρωπό. Μάλιστα, το μαντείο που βρισκόταν σε αυτή την τελευταία πόλη εξακολουθούσε να δίνει χρησμούς και συμβουλές για εκατοντάδες χρόνια στους προσκυνητές που το επισκέπτονταν με ευλάβεια.
Λίγο αργότερα οι Καδμείοι, με τη βοήθεια των συμμάχων τους, Φωκέων και Φλεγύων, αντιμετώπισαν με επιτυχία τις επιθέσεις των εχθρών και τους επιτέθηκαν κοντά στο λόφο του Ισμηνία. Στη μάχη όμως αυτή υπέστησαν φοβερή ήττα και αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν μέσα στην οχυρωμένη πόλη. Ο μάντης Τειρεσίας αποκάλυψε τότε σε αυτούς ότι, εάν ο Μενοικέας, ο γιος του Κρέοντα, αυθόρμητα θυσιαζόταν στο θεό Άρη, σίγουρα θα νικούσαν. Ο ευγενικός νέος, όταν έμαθε ότι η σωτηρία της πατρίδας του εξαρτιόταν από το θάνατο του, πήγε μπροστά στις πύλες της πόλης και αυτοκτόνησε. Γι'αυτό όσες φορές και αν προσπάθησαν οι Επτά ο καθένας είχε αναλάβει την εκπόρθηση μιας πύλης να καταλάβουν την πόλη, απέτυχαν, αφού χάρη στην αφοσίωση του Μενοικέα οι θεοί προστάτευαν τους Θηβαίους.
Ο βασιλιάς του Άργους, αφού έχασε όλους τους συμπολεμιστές του, αναγκάστηκε να υποχωρήσει και αυτός, και σώθηκε μόνο χάρη στη φοβερή ταχύτητα του αλόγου του, Αρείονα, ος εκ θεόφιν γένος ήεν, δηλαδή ήταν γόνος θεών, και ιδιαίτερα του Ποσειδώνα. Αλλά την ήττα των Επτά ηγεμόνων εκδικήθηκαν οι γιοι τους, οι οποίοι αποκαλούνταν Επίγονοι ο Αιγιαλέας, γιος του Άδραστου, ο Θέρσανδρος, γιος του Πολυνείκη, ο Αλκμαίονας και ο Αμφιλοχος, γιοι του Αμφιάραου, ο Διομήδης, γιος του Τυδέα, ο Σθένελος, γιος του Καπανέα, ο Πρόμαχος, γιος του Παρθενο παίου και ο Ευρύαλος, ο γιος του Μηκιστέα. Από όλους αυτούς διέπρεψε περισσότερο ο Αλκμαίωνας, ο γιος του Αμφιάραου. Οι Κορίνθιοι και οι Μεγαρείς, οι Μεσσήνιοι και οι Αρκάδες βοήθησαν τους Επιγόνους, ¦γιατί πίστεψαν στα θεϊκά σημάδια και στη βοήθεια από τον Δία.
Στη μάχη των Επιγόνων εναντίον των Θηβαίων νικητές αναδείχθηκαν οι πρώτοι. Μετά τη μάχη συμβουλεύτηκαν το μάντη Τειρεσία, ο οποίος, αφού τους είπε ότι η όποια αντίστασή τους απέναντι στους Επιγόνους δεν είχε καμιά ελπίδα επιτυχίας, παρέδωσαν την πόλη και την εγκατέλειψαν μαζί με τις γυναίκες τους και τα παιδιά τους. Με αρχηγό τον Λαοδάμαντα, γιο του Ετεοκλή, βάδισαν προς τους Ιλλυριούς. Οι Επίγονοι, μόλις μπήκαν στην έρημη πόλη, αναγόρευσαν βασιλιά το γιο του Πολυνείκη, Θέρσανδρο.