Συμπολεμιστής του Παπαφλέσσα περιγράφει τη μάχη στο ΜΑΝΙΑΚΙ

Ο 1ος Εορτασμός 20 Μαΐου 1911

Αμέτρητα καραβάνια με χιλιάδες επισκέπτες κατέκλυσαν το Μανιάκι, κάτω από τον καυτό Μαγιάτικο ήλιο παρακολουθούσαν το τρισάγιο που τελούσε στην μνήμη των ηρώων στον νεόκτιστο Ναό ο Μητροπολίτης Μεσσηνίας,

Μια λαοθάλασσα είχε κατακλύσει τον χώρο από τον Ναό της Αναστάσεως έως και την Βελανιδιά και το Μεγαλοχωράφι μπροστά από τα Ταμπούρια.

Εκατοντάδες ήταν ντυμένοι με φουστανέλες και ξεχώριζαν μέσα στο πλήθος,

Πρόχειρα καφενεία είχαν στηθεί στις διασταυρώσεις των μονοπατιών πουλώντας καφέ, ρακί και κρασί.

Στην άκρη ενός μονοπατιού κάποιος είχε φτιάξει μια πρόχειρη παράγκα και πουλούσε χαλκώματα,

Η μυρωδιά του ψητού αρνιού είχε γεμίσει την ατμόσφαιρα, σε κάθε μονοπάτι και ένας πάγκος που πουλούσε ψητό αρνί προς 4-5 δραχ. την οκά. Τρώγοντας και πίνοντας άφθονο κρασί οι επισκέπτες είχαν μετατρέψει τον εορτασμό σε λαϊκό πανηγύρι.

Οι περισσότεροι ξεκουράζονταν κάτω από σκιερά πανύψηλα πουρνάρια, ενώ στις απέναντι πλαγιές αμέτρητα άλογα με στολισμένα σαμάρια έδιναν ένα παράξενο χρωματισμό στο καταπράσινο τοπίο.

Κίνηση , βουή ένας απερίγραπτος συνωστισμός αλλά με πλήρη τάξη χωρίς να δημιουργηθεί το παραμικρό επεισόδιο παρά το άφθονο κρασί και ρακί που είχαν καταναλώσει.

Οι παπάδες ολόκληρη στρατιά ξεχώριζαν από τα κατάμαυρα ράσα τους μέσα στο άσπρο της φουστανέλας που κυριαρχούσε, μέσα στο πλήθος παιδιά και γυναίκες από τα διπλανά χωριά έψαχναν απεγνωσμένα κάποιο σκιερό μέρος για να προφυλαχτούν από τις καυτές ακτίνες του ήλιου, αραιά και που είχαν κάνει την εμφάνιση τους μερικές ομπρέλες και πολλά πλατύγυρα καπέλα .

Μέσα στον αφόρητο συνωστισμό μετά βίας οι χωροφύλακες κατορθώνουν να ανοίξουν δρόμο στον Καλαματιανό φωτογράφο Κο Λοίζο που ήρθε να αποθανατίσει με τον φακό του την μοναδική αυτή στιγμή για λογαριασμό της Μητρόπολης Μεσσηνίας και των Τοπικών και Αθηναϊκών εφημερίδων.

Τελειώνοντας την Δοξολογία ο Μητροπολίτης και οι επίσημες αρχές κατευθύνονται στην άκρη του πλατώματος που κτίστηκε η Εκκλησία, έχοντας μπροστά τους τα ταμπούρια και αρχίζει η εκφώνηση του πανηγυρικού της ημέρας μέσα σε απόλυτη σιγή και κατάνυξη.

Κάτω και γύρω από τον Ναό της Αναστάσεως ένα ανθρώπινο ποτάμι στέκεται ακίνητο παρακολουθώντας την αγωνιώδη προσπάθεια που καταβάλουν οι μαθητές από το Δημοτικό σχολείο του Βλαχόπουλου να φτάσουν στον χώρο μπροστά από τους επισήμους προκειμένου να απαγγείλουν πατριωτικά ποιήματα και να τραγουδήσουν ηρωικά τραγούδια, οι δάσκαλοι τους δύο λαμπρά και ευγενικά νέα παιδιά είχαν ζητήσει οι μεγαλύτεροι μαθητές ντυμένοι με στολή να προσέλθουν στην τελετή αλλά η στενοκεφαλιά και η ακαμψία ορισμένων τοπικών παραγόντων και χωρικών δεν τους το επέτρεψαν .

Μετά το τέλος των ομιλιών σειρά είχαν στο πρόγραμμα οι Σκοπευτικοί αγώνες που έγιναν στον χώρο μπροστά στην εκκλησία.

Για τους αγώνες είχαν θεσπιστεί συνολικά 8 βραβεία με χρηματικά έπαθλα για τους νικητές από 200 έως 250 δραχμές.

Οι αγώνες σημείωσαν τεράστια επιτυχία και έγιναν κάτω από τις οδηγίες επίλεκτου σώματος αξιωματικών του στρατού από το Σύνταγμα Πεζικού Καλαμάτας.

Το ενδιαφέρον των επισκεπτών για τους αγώνες ήταν μεγάλο, δήλωσαν συμμετοχή 125 κάτοικοι και 40 στρατιώτες από το Σύνταγμα Πεζικού Καλαμάτας.

Την τελευταία όμως στιγμή λόγω του μεγάλου ενδιαφέροντος των αγώνων και κατά την διάρκεια τους δήλωσαν συμμετοχή ακόμα 12 χωρικοί πληρώνοντας άμεσα παράβολο 5 δραχμών όπως όριζε ο κανονισμός των αγώνων.

Τελικά οι αγώνες μετατράπηκαν σε ένα είδος αναμέτρησης μεταξύ Μεσσηνίων και Τριφυλίων αγωνιζομένων, ήταν δε τόσο έντονο το ενδιαφέρον που κράτησε αμείωτο το ενδιαφέρον του πλήθους έως την δύση του ηλίου.

Νικητής αναδείχτηκε ο στρατιώτης του Συντάγματος Πεζικού Καλαμάτας Αθ.Λίτσας ( από το Παιδεμένου ) με ποσοστό επιτυχίας 80%.

Από τα συνολικά 8 βραβεία τα 7 τα κέρδισαν οι στρατιώτες και 1 ο χωρικός Αλ. Δαμουράς.

Τα χρηματικά έπαθλα δοθήκαν μετά το τέλος των αγώνων από τα χέρια του Μητροπολίτη Μεσσηνίας, τα αποτελέσματα όμως προκάλεσαν δυσφορία στους χωρικούς και τους επισκέπτες που περίμεναν περισσότερους απλούς πολίτες νικητές.

Είχε θιγεί η αξιοπρέπεια τους διότι οι περισσότεροι χωρικοί ήταν άριστοι σκοπευτές, μειονεκτούσαν όμως διότι δεν είχαν καθημερινή άσκηση με Γκρά, αντίθετα με τους στρατιώτες που είχαν καθημερινή εξάσκηση στην σκοποβολή.