Πεζοπορείες στον Ταύγετο

Τι θα λέγατε να νοιαστούμε και για το δικό μας Βουνό την Αγιά να αναδειχθεί σε άνα από τα καλύτερα ορεινά μονοπάτια (Μάλη-Αγιά-Αντίλαρης-Κεφαλόβρυσο) της Ευρώπης;

ΕΤΣΙ ΜΟΥ ΣΤΑΘΗΚΕ Ο ΤΑΥΓΕΤΟΣ ΟΠΩΣ Ο ΚΟΡΦΟΣ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ ΜΟΥ

ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ ΒΡΕΤΤΑΚΟΣ

Ο ΤΑΫΓΕΤΟΣ, η ψηλότερη και μακρύτερη οροσειρά της Πελοποννήσου, σχηματίζεται από τρία βουνά: το Βόρειο Ταΰγετο ή Ξεροβούνα, τον Κεντρικό Ταΰγετο ή Πενταδάχτυλο και το Ταίναρο ή Σαγγιά. Η οροσειρά εκτός από τις απαράμιλλες φυσικές ομορφιές της παρουσιάζει και τεράστιο οικολογικό ενδιαφέρον.

Η ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΤΑΫΓΕΤΟΥ οφείλεται στα μοναδικά φυσικά τοπία, στους σπάνιους οικοτόπους και, κυρίως, στη σπάνια και μοναδική χλωρίδα και πανίδα του.
ΕΧΕΙ ΥΠΟΛΟΓΙΣΘΕΙ ΟΤΙ ΣΤΟΝ ΤΑΫΓΕΤΟ φυτρώνουν περισσότερα από 1000 είδη φυτών (πάνω από το 1/6 των φυτών όλης της Ελλάδας) και πάρα πολλά είδη ζώων: πουλιά, θηλαστικά, αμφίβια, ερπετά και έντομα.

ΑΠΟ ΤΑ ΦΥΤΑ ΤΟΥ ΤΑΫΓΕΤΟΥ γύρω στα εκατό είναι ενδημικά της Ελλάδας, που δεν υπάρχουν σε άλλη χώρα του κόσμου, ενώ είκοσι πέντε είναι αποκλειστικά ενδημικά του βουνού αυτού.

ΠΕΖΟΠΟΡΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ

1η ΔΙΑΔΡΟΜΗ: Click για προβολή χάρτη
Κ. Σελίτσα - Π. Σελίτσα - Προφήτης Ηλίας
(Υψόμετρο 1.300 μ.).
Ώρες πορείας 4.15'
Σε απόσταση 7 χιλιομέτρων από την Καλαμάτα, στον δρόμο προς τη Μάνη, συναντάμε το χωριό Κ. Σελίτσα (Βέργα). Λίγο μετά τα τελευταία σπίτια του χωριού, ακολουθούμε το λιθόστρωτο μονοπάτι, το οποίο ανηφορίζει στα δυτικά του βουνού. Σε δύο ώρες, και αφού προσπεράσουμε ένα χαρακτηριστικό ξωκλήσι, φθάνουμε στο χωριό Πάνω Σελίτσα. Στο χωριό ζουν λιγοστοί κάτοικοι τον χειμώνα. Υπάρχει πηγή, από την οποία γεμίζουμε τα παγούρια με νερό, για να συνεχίσουμε την πορεία μας.
Από τα τελευταία σπίτια του χωριού αρχίζει το μονοπάτι, το οποίο ανηφορίζει ομαλά και μας οδηγεί στα πρώτα έλατα. Η θέα είναι μαγευτική. Στα πόδια μας ο Μεσσηνιακός Κόλπος, με τις δαντελωτές παραλίες. Συνεχίζουμε την πορεία μας και φθάνουμε στο χαρακτηριστικό σημείο «Πόρτες», όπου το μονοπάτι οδηγεί στο δασωμένο τμήμα του βουνού. Ύστερα από μια νότια στροφή και αφού διασταυρωθεί σε κάποιο σημείο με τον δασικό δρόμο (που ξεκινάει από την Π. Σελίτσα), το μονοπάτι μας οδηγεί στον Προφήτη Ηλία, έπειτα από πεζοπορία Ι ώρας. Λίγο νοτιότερα βρίσκεται η μαγευτική θέση «Μπαλκόνι», από την οποία ο πεζοπόρος «χαζεύει» τις κορυφογραμμές του Ταϋγέτου να πέφτουν στον Μεσσηνιακό κόλπο. Επιστρέφουμε από την ίδια διαδρομή ή από μια κυκλική διαδρομή, που περιγράφεται πιο κάτω.

2η ΔΙΑΔΡΟΜΗ: Click για προβολή χάρτη
Προφήτης Ηλίας - Κορυφή Αγίου Γεωργίου - Αγία Τριάδα.
Ώρες πορείας 3.30'
Ξεκινάμε από το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία και βαδίζουμε Β. Α. πάνω στον δασικό δρόμο, που έρχεται από το χωριό. Στα 500 μέτρα ψάχνουμε την αρχή του μονοπατιού, το οποίο έπειτα από πεζοπορία 30' μας οδηγεί στην κορυφή του όρους Καλάθι. Από εδώ η θέα προς τις κορυφές του Ταϋγέτου είναι πανοραμική. Ύστερα από σύντομη κατάβαση ανατολικά, διάρκειας 30', προσεγγίζουμε τον Αγιο Γεώργιο.
Συναντάμε τον δασικό δρόμο που κατηφορίζει προς την Πάνω Σελίτσα. Τον ακολουθούμε και ύστερα από 40' φτάνουμε σε ένα χαρακτηριστικό οροπέδιο (στο οποίο υπάρχει ένα σπίτι). Ακολουθούμε την ανατολική δασωμένη πλαγιά και βαδίζουμε πάνω σε μισοσβησμένο γιδόστρατο, ο οποίος αφού διέρχεται από πηγή και παλαιό κτίσμα, μας οδηγεί με κατηφορική πορεία στο μοναστήρι της Αγίας Τριάδας. Στο μοναστήρι υπάρχει δυνατότητα ανεφοδιασμού με νερό από πηγή, και από εδώ ξεκινάει δρόμος για την Καλαμάτα, ο οποίος περνάει από το Ελαιοχώρι.

3η ΔΙΑΔΡΟΜΗ:Click για προβολή χάρτη
Σωτηριάνικα - Μπίλιοβος - Αλταμίρα - Κοσκάρακα - Σάντοβα.
Ώρες πορείας 8
Η ομορφότερη πεζοπορική διαδρομή της ευρύτερης περιοχής Καλαμάτας. Σε 14 χιλιόμετρα από την Καλαμάτα, στον δρόμο προς τη Μάνη, φθάνουμε στο χωριό Σωτηριάνικα. Ακολουθούμε τα σήματα και αφού περάσουμε από το γεφύρι του χωριού, βαδίζουμε στον δασικό δρόμο, ο οποίος μας οδηγεί στην αρχή του περίφημου Μπίλιοβου. Πρόκειται ίσως για το καλύτερα διατηρημένο καλντερίμι με τις 75 στροφές. Ανηφορίζουμε το καλντερίμι και έπειτα από πεζοπορία 2 ωρών, φθάνουμε στο έρημο, σήμερα, χωριό Αλτομιρά, στο οποίο βρίσκουμε πηγές για να γεμίσουμε νερό. Με οδηγό τα ορειβατικά σήματα, διασχίζουμε το χωριό και αφού προσπεράσουμε μία στάνη, βρίσκουμε το κατηφορικό μονοπάτι, το οποίο έπειτα από πορεία 1.30' μας βγάζει στο φαράγγι του Ριντόμου. Περπατάμε πάνω στις κροκάλες, ακολουθώντας τη δεξιά κατηφορική πλευρά και ύστερα από 130' βλέπουμε το παλαιό γεφύρι του Κάμπου.
Συνεχίζουμε μέσα στο ρέμα για Κοσκάρακα και Σάντοβα (εάν έχουμε κουραστεί, ανεβαίνουμε στο γεφύρι από τη δεξιά πλευρά και βαδίζουμε στο λιθόστρωτο, το οποίο έπειτα από 30' πορείας μας επαναφέρει στο χωριό Σωτηριάνικα). Οι ακούραστοι πεζοπόροι συνεχίζουμε μέσα στο ρέμα και ύστερα από Ι ώρα «αποζημιωνόμαστε» φθάνοντας στο εξαιρετικής τέχνης παλιό γεφύρι της Κοσκάρακας, το οποίο βρίσκεται κάτω από τη γέφυρα, από την οποία διέρχεται ο αυτοκινητόδρομος Καλαμάτας-Καρδαμύλης. Συνεχίζουμε στις κροκάλες και έπειτα από 1.30' έρχεται η «μεγάλη ώρα» της «βουτιάς» στα πεντακάθαρα νερά της παραλίας της Σάντοβας. Στο εστιατόριο και στα αναψυκτήρια, που λειτουργούν στην παραλία, δικαιώνεται η 8ωρη προσπάθεια μας.

4η ΔΙΑΔΡΟΜΗ: Click για προβολή χάρτη
Λαγού Χάνι - Ιερή μονή Βελανιδιάς - Καλαμάτα.
Ώρες πορείας 6.45'
Ξεκινάμε από την Καλαμάτα και στο 8ο χιλιόμετρο του εθνικού δρόμου Καλαμάτας-Σπάρτης, ακολουθούμε την πινακίδα η οποία μας οδηγεί προς το χωριό Μέδουσα. Λίγο μετά προσπερνάμε ένα γεφύρι, και από το σημείο αυτό, το οποίο ονομάζεται Λαγού χάνι, ξεκινάμε την πεζοπορία μας. Λίγα μέτρα μετά το γεφύρι, ξεκινάει ο δασικός δρόμος, ο οποίος ανηφορίζει προς τη Λιμνατίδα. Στο σημείο αυτό βρίσκουμε το μονοπάτι, του οποίου η χάραξη είναι σαφής με μικρές κλίσεις και προσφέρει αξιόλογη θέα. Κάτω από το μονοπάτι κυλά ο ποταμός Νέδοντας και απέναντι μας ανεβαίνει τον Ταΰγετο, ο εθνικός δρόμος Καλαμάτας-Σπάρτης.
Στο ψηλότερο σημείο του το μονοπάτι διαγράφει ημικυκλική τροχιά και δεν βλέπουμε τον ποταμό και τον εθνικό δρόμο. Για λίγο νομίζουμε ότι ακολουθούμε άλλη διαδρομή, αλλά σύντομα βρίσκουμε πάλι τον Νέδοντα. Βαδίζουμε στο ίδιο ύψος
και η πορεία είναι ξεκούραστη. Προσπερνάμε μια στάνη και προσεγγίζουμε το μοναστήρι της Βελανιδιάς. Το τοπίο προσφέρεται για περισυλλογή. Συνεχίζουμε την πορεία μας σε μισοσβησμένο μονοπάτι, το οποίο διακόπτεται από δρόμους μέχρι τη νέα αγορά και το ΚΤΕΛ της Καλαμάτας. Εκτός εάν έχουμε φροντίσει να μας περιμένει αυτοκίνητο στο μοναστήρι.
Παραλλαγή: Λαγού Χάνι - Αλαγωνία. Ώρες πορείας 2.30'.
Από το Λαγού Χάνι, κινούμαστε στην αντίθετη κατεύθυνση και βαδίζουμε στον δασικό δρόμο προς το χωριό Αλαγωνία. Περπατάμε δίπλα στην κοίτη του ποταμού Νέδοντα, και ύστερα από το εκκλησάκι, βρίσκουμε την αρχή του μονοπατιού. Το τοπίο είναι εκπληκτικό και το μονοπάτι μας περνάει πάνω από τέσσερα πέτρινα γεφύρια, μνημεία μιας άλλης εποχής, την οποία έχουμε την τύχη να αισθανθούμε έστω και για λίγο. Το μονοπάτι ανηφορίζει και μας οδηγεί στα πρώτα σπίτια της Αλαγώνίας. Στο χωριό μπορούμε να φάμε και να ξεκουραστούμε. Επιστροφή στην Καλαμάτα με τη συγκοινωνία ή από την ίδια διαδρομή.

5η ΔΙΑΔΡΟΜΗ: Click για προβολή χάρτη
Π. Καρβέλι - Λαδά - Τσυριστικό Περίπτερο Ταϋγέτου.
Ώρες πορείας 5.
Στο 13ο χιλιόμετρο του εθνικού δρόμου Καλαμάτας-Σπάρτης, στρίβουμε στον δρόμο που οδηγεί στο χωριό Πάνω Καρβέλι. Λίγο πριν από το χωριό συναντάμε πάνω στον δρόμο την πηγή, που είναι η αφετηρία της πεζοπορίας μας. Απέναντι από την πηγή βρίσκουμε τον μικρό δασικό δρόμο, ο οποίος μας οδηγεί κατηφορικά προς το Καρβελιώτικο ρέμα. Βαδίζουμε 15' και βρισκόμαστε μπροστά στο πέτρινο γεφύρι, που ενώνει τα χωριά Πάνω Καρβέλι και Εμιαλοί. Το σημείο είναι μοναδικό, κυρίως την Ανοιξη, όταν οι ήχοι του νερού που κυλά στο ρέμα σμίγουν με τις φωνές των πουλιών σε μια εκπληκτική συμφωνία. Ανηφορίζουμε στο μονοπάτι, και ύστερα από μια παράκαμψη στους Εμιαλούς, φθάνουμε στο χωριό Λαδά. Γεμίζουμε νερό (υπάρχει δυνατότητα και πρόχειρου φαγητού στο χωριό) και ανεβαίνουμε τον δρόμο του χωριού.
Πάνω από τα τελευταία σπίτια, συνεχίζουμε σε δρόμο και λίγο μετά συναντάμε το ανηφορικό μονοπάτι, παρακάμπτοντας από δεξιά το βουνό Άγιος Γεώργιος.
Βαδίζουμε πότε σε μονοπάτι και πότε σε δρόμο και σε 1.45" συναντάμε τον εθνικό δρόμο Καλαμάτας-Σπάρτης. Τον κόβουμε κάθετα και συναντάμε πάλι το μονοπάτι, το οποίο έπειτα από 20' κόβει πάλι τον εθνικό δρόμο σε απόσταση 2 χιλιομέτρων από το Τουριστικό Περίπτερο Ταϋγέτου. Βαδίζουμε στην άσφαλτο για να προσεγγίσουμε ένα από τα ομορφότερα ορεινά τοπία.
Παραλλαγή: Πάνω Καρβέλι - Κάτω Καρβέλι. Ώρες πορείας 3.30'.
Ανηφορίζουμε απότομα πίσω από την πηγή, και σε 5' συναντάμε το μονοπάτι που ενώνει τα δύο χωριά. Το μονοπάτι έχει καλή χάραξη και από το ψηλότερο σημείο αγναντεύουμε τη θάλασσα και τις γύρω βουνοκορφές. Κατηφορίζουμε συνεχώς σε ημικυκλική τροχιά και φθάνουμε στο χωριό Κάτω Καρβέλι. Χωματόδρομος 1,5 χιλιομέτρου μας βγάζει στον εθνικό δρόμο Καλαμάτας-Σπάρτης.

6η ΔΙΑΔΡΟΜΗ: Click για προβολή χάρτη
Αγία Παρασκευή - Άγιος Γεώργιος - Άγιος Ιωάννης - Θεοτόκος.
Ώρες πορείας 4.
Σε 34 χιλιόμετρα από την Καλαμάτα, στο υψηλότερο σημείο του ασφαλτόδρομου προς το Τουριστικό Περίπτερο Ταϋγέτου, συναντάμε το εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής. Από εδώ ξεκινάμε την πεζοπορία μας. Ακολουθούμε την ομαλή ράχη του βουνού και βρίσκουμε την αρχή του μονοπατιού, το οποίο, χωρίς μεγάλες κλίσεις, μας οδηγεί έπειτα από πορεία Ι ώρας σε ένα μικρό οροπέδιο. Από εδώ ένα παρακλάδι του μονοπατιού μας οδηγεί ύστερα από 20' στο εκκλησάκι του Αγίου Ιωάννη, από το οποίο έχουμε υπέροχη θέα της γύρω περιοχής. Επιστρέφουμε στο κεντρικό μονοπάτι και ύστερα από 15' πορείας προσεγγίζουμε το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου. Το τοπίο είναι πανέμορφο. Δίπλα στο εκκλησάκι, υπάρχει ένας κτιστός φούρνος για την ετοιμασία φαγητού. Ανηφορίζουμε και σε λίγο βρισκόμαστε στην κορυφή του βουνού σε υψόμετρο 1.307 μέτρων. Το σημείο αυτό προσφέρεται για ένα ζωντανό μάθημα γεωγραφίας της ευρύτερης περιοχής. Από το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου κατηφορίζουμε σε μονοπάτι που ύστερα από 2 ώρες πορείας μας βγάζει στη Θεοτόκο, μια γραφική τοποθεσία με πηγές και εστιατόριο πάνω στον εθνικό δρόμο Καλαμάτας-Σπάρτης. Εκεί μας περιμένει το αυτοκίνητο για την επιστροφή μας στην Καλαμάτα.

7η ΔΙΑΔΡΟΜΗ: Click για προβολή χάρτη
Τσέρια - Εξωχώρι - Καρδαμύλη. Ώρες πορείας 2.30'.
Η διαδρομή αυτή συνιστάται να γίνει την Άνοιξη.
Οδηγούμε στον δρόμο, που συνδέει την Καλαμάτα με τη Μάνη. Στο 28ό χιλιόμετρο εγκαταλείπουμε τον δρόμο και προσεγγίζουμε το χωριό Τσέρια. Λίγο μετά τα τελευταία σπίτια του χωριού συναντάμε το καλοσυντηρημένο λιθόστρωτο μονοπάτι, το οποίο κατηφορίζει προς το φαράγγι του Βυρού. Ακολουθούμε το μονοπάτι, απολαμβάνοντας τη μοναδική θέα και σε 30' φθάνουμε στην κοίτη του ποταμού. Διαβαίνουμε την κοίτη και ψάχνουμε για τα σημάδια, που μας οδηγούν στην αρχή του μονοπατιού στην απέναντι ορθοπλαγιά. Ακολουθούμε το μονοπάτι και σε 45'λεπτα βαδίζουμε στον αγροτικό δρόμο, ο οποίος μας οδηγεί στο χωριό Εξωχώρι.
Διασχίζουμε το όμορφο χωριό με τους συνοικισμούς του και τα πολλά εκκλησάκια. Στον ασφαλτοστρωμέμο δρόμο, λίγο μετά το σχολείο, συναντάμε το καφενείο «Πεύκο». Στο σημείο αυτό κατηφορίζουμε δεξιά και με την προσοχή μας στα σήματα αναζητούμε την αρχή του μονοπατιού, το οποίο φαίνεται αχνά. Βαδίζουμε το μονοπάτι και σε 20' προσεγγίζουμε τον οικισμό της Αγίας Σοφίας, ο οποίος προσφέρει όμορφη θέα. Συνεχίζουμε στο καλό λιθόστρωτο μονοπάτι και σε 30' φθάνουμε στην Καρδαμύλη, όπου είναι και το τέρμα της διαδρομής μας.

8η ΔΙΑΔΡΟΜΗ:
Κορυφή Αγιος Νικών. Υψόμετρο 1.209 μέτρα. Ώρες πορείας 5 (3 ανάβαση -2 κατάβαση).
Η κορυφή Αγιος Νίκων βρίσκεται στην κεντροδυτική Μάνη και κρέμεται σαν τεράστιο κράνος πάνω από το ομώνυμο χωριό. Σύμφωνα με την παράδοση το χωριό αυτό χρησιμοποίησε ως ορμητήριο τον δέκατο αιώνα ο Όσιος Νίκων ο «Μετανοείτε» για τον εκχριστιανισμό των κατοίκων της Μάνης.
Το χωριό Αγιος Νίκων απέχει 1,30' από την Καλαμάτα και βρίσκεται πάνω στον επαρχιακό δρόμο Καλαμάτας-Αρεόπολης. Ξεκινάμε την πεζοπορία μας από την πλατεία του χωριού με κατεύθυνση ανατολική.
Ανεβαίνουμε την απότομη ανηφόρα και μετά το τελευταίο σπίτι του χωριού συναντάμε το καλοδιατηρημένο μονοπάτι, το οποίο ανηφορίζει νοτιοανατολικά. Η θέα του Μεσσηνιακού κόλπου απλώνεται μεγαλόπρεπα δεξιά μας. Συνεχίζουμε την ανηφορική πορεία και ύστερα από 1.30" φθάνουμε στο διάσελο, κάτω από την κωνική κορυφή Τρισκονό. Συνεχίζουμε την ανάβαση προς τα βόρεια σε αρκετά ευκρινές μονοπάτι, και σε 30' φθάνουμε μεγάλα πεζούλια φυτεμένα με καρυδιές. Συνεχίζουμε ανηφορικά και έπειτα από 30' είμαστε στην κορυφογραμμή. Από εδώ «χαζεύουμε» τον Μεσσηνιακό κόλπο μέχρι την Καλαμάτα και τον Λακωνικό κόλπο μέχρι τα Κύθηρα.
Στρεφόμαστε δυτικά και έπειτα από 20' φθάνουμε σε επίπεδη μικρή έκταση, στην οποία, σύμφωνα με την παράδοση, ο Όσιος Νίκων έχτισε τον μικρό ναό των Αγίων Αποστόλων Πέτρου και Παύλου και τη στέρνα για την αποθήκευση του νερού, η οποία ακόμη και σήμερα έχει εξαιρετική λειτουργικότητα, αφού μαζεύει το βρόχινο νερό από τη στέγη ημιυπόγειας καμάρας, που χρησιμεύει ως κατάλυμα προσκυνητών (Στα εσωτερικά τοιχώματα της στέρνας υπάρχου διάφορες αγιογραφίες με μεγάλη θρησκευτική και ιστορική αξία). Λίγο δυτικά στα 100 μέτρα βρισκόμαστε στο Υψομετρικό 1.209 μέτρα, στη θέση «κάθισμα». Η θέα είναι εκπληκτική. Στα ανατολικά όλες οι βουνοκορφές που συνθέτουν τη ραχοκοκαλιά του Πενταδάκτυλου. Στα βόρεια η ψηλότερη κορυφή του Ταϋγέτου, ο Προφήτης Ηλίας στα 2.409 μέτρα, και γύρω του οι άλλες κορυφές. Στα νότια ο Σαγιάς προχωρεί νωχελικά και μπαίνει στη Μέσα Μάνη. Στα δυτικά ολόκληρος ο Μεσσηνιακός κόλπος στα πόδια μας. Η επιστροφή γίνεται από την ίδια διαδρομή, αφού γεμίσουμε νερό από τη στέρνα.

9η ΔΙΑΔΡΟΜΗ: Click για προβολή χάρτη
Νεοχώρι - Αγιος Παντελεήμων - «Τριεθνές» - Γεωργίτσι.
Ώρες πορείας 5.
Στο Ι Οο χιλιόμετρο του εθνικού δρόμου Καλαμάτας-Αθήνας, οτη θούρια, εγκαταλείπουμε τον δρόμο με κατεύθυνση προς το χωριό Νεοχώρι, στο οποίο φθάνουμε ύστερα από 30 χιλιόμετρα. Τρώμε λουκούμι και πίνουμε νερό στο καφενείο του χωριού και ξεκινάμε από τα τελευταία σπίτια του χωριού την πεζοπορία μας, σε καλογραμμένο μονοπάτι, το οποίο ύστερα από 1.30' μας οδηγεί σε διάσελο. Ακολουθούμε νότια πορεία πάνω στην κορυφογραμμή και προσεγγίζουμε το σημείο «τριεθνές», στο οποίο ενώνονται τρεις νομοί (Μεσσηνίας, Λακωνίας, Αρκαδίας). Λίγο πιο πέρα συναντάμε το εκκλησάκι του Αγίου Παντελεήμονα. Από εδώ η θέα είναι μαγευτική. Μπροστά μας ξεδιπλώνονται οι ψηλές κορυφές του Ταϋγέτου, ενώ στα πόδια μας έχουμε τον λακωνικό κάμπο. Η τοποθεσία προσφέρεται για διανυκτέρευση, αφού διαθέτει νερό από δεξαμενή. Εδώ υπάρχει κτίσμα του δασαρχείου Καλαμάτας, το οποίο χρησιμοποιείται ως πυροφυλάκιο. Επιστρέφουμε στο διάσελο και συνεχίζουμε στο μονοπάτι, το οποίο κατηφορίζει και διασχίζει δάσος από πεύκα. Κατηφορίζουμε απότομα και ύστερα από ώρα συναντάμε τον δασικό δρόμο. Τον ακολουθούμε και αφού περάσουμε από πέτρινη πηγή, φθάνουμε στο χωριό Γεωργίτσι, το οποίο είναι στον νομό Λακωνίας. Εκεί μας περιμένει το αυτοκίνητο για την επιστροφή μας.

10η ΔΙΑΔΡΟΜΗ: Click για προβολή χάρτη
Φαράγγι Κοσκάρακας - Ρίντομο Ώρες πορείας 5.30'.
Ξεκινάμε από την Καλαμάτα και κινούμαστε στον δρόμο προς τη Μάνη. Σε 20 χιλιόμετρα στο χωριό Κάμπος στρίβουμε και σε ΙΟ χιλιόμετρα φθάνουμε στο χωριό Κέντρο - Γαΐτσες. Από το χωριό ακολουθούμε τον χωματόδρομο και ύστερα από 45' φθάνουμε στη θέση «Μάνα», όπου βρίσκουμε την τελευταία πηγή, για να γεμίσουμε τα παγούρια με νερό. Στην πηγή συναντάμε το καλντερίμι, το οποίο κατηφορικά μας οδηγεί στο Πηγαδιώτικο γεφύρι. Μπαίνουμε στο φαράγγι και ακολουθούμε πορεία ανηφορική, βαδίζοντας στις κροκάλες. Δεν αργούμε να δούμε τα βράχια, τα οποία έπεσαν στο φαράγγι κατά τη διάνοιξη του δρόμου και τα οποία παρέμειναν στο φαράγγι. Συνεχίζουμε το περπάτημα στις κροκάλες και σε .45' συναντάμε το ρέμα των Καρυών και το εκκλησάκι της Παναγίας της Καψοδεματούσας. Σύμφωνα με τον μύθο, η Παναγιά έκαψε τα δεμάτια των θεριστάδων που την περιγελούσαν. Υστερα από σύντομη στάση συνεχίζουμε στο φαράγγι και έπειτα από 45' φθάνουμε στο Ρίντομο και στον εποχιακό συνοικισμό, ο οποίος βρίσκεται κάτω από τον επιβλητικό ορεινό όγκο του «Χαλασμένου βουνού», με υψόμετρο 2.204 μέτρα. Εδώ στο Ρίντομο, νιώθουμε την άγρια ομορφιά της φύσης και όλη τη μαγεία του Ταϋγέτου. Μια βόλτα στα ερειπωμένα σπίτια και στην εκκλησία του Αγίου Βλασίου συμπληρώνει την εικόνα. Επιστροφή στις Γα'ίτσες από την ίδια διαδρομή.

Πηγή: Έκδοση Νομαρχιακής Μεσσηνίας, Επιτροπή τουριστικής προβολής

ΠΕΖΟΠΟΡΙΚΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ 1
Σωτηριάνικα - Μπίλιοβος - Αλταμίρα - Κοσκάρακα - Σάντοβα
Ώρες πορείας: 8
Η ομορφότερη πεζοπορική διαδρομή της ευρύτερης περιοχής Καλαμάτας είναι αυτή που ξεκινά από το χωριό Σωτηριάνικα και οδηγεί μέσω του πανέμορφου καλντεριμιού στα Αλτομιρα και τέλος στην αμμουδερή παραλία της Σάντοβας
Από τα Σωτηριάνικα, ακολουθώντας τα σήματα και περνώντας το γεφύρι του χωριού, βαδίζετε οε δασικό δρόμο προς τα ανατολικά, ο οποίος οδηγεί στην αρχή του καλύτερα διατηρημένου καλντεριμι-ού της περιοχής, τον ονομαστό Μπίλιοβο, με τις 75 στροφές του. Το καλντερίμι ανηφορίζει ομαλά και σας οδηγεί σε 2 ώρες στο έρημο σήμερα χωριό.
Αλτομιρα, όπου μπορείτε να προμηθευτείτε νερό από την κρήνη του χωριού (δεν υπάρχει όμως δυνατότητα διανυκτέρευσης ή προμήθειας φαγητού) Διασχίζετε το χωριό και, ακολουθώντας τα σήματα, περνάτε δίπλα από μια στάνη και κατηφορίζετε νότια προς το φαράγγι του Ρίντομου. Το μονοπάτι είναι έντονα κατηφορικό και σε 1 ώρα και 30 λεπτά σας οδηγεί στο ρέμα. Ακολουθείτε την κοίτη του ξεροχείμμαρου προς τα δυτικά (δεξιά) βαδίζοντας στις κροκάλες, και σε 1 ώρα και 30 λεπτά αντικρίζετε το παλιό γεφύρι του Κάμπου Στο γεφύρι έχετε δύο δυνατότητες: είτε συνεχίζετε μέσα στο ρέμα δυτικά προς την ακτή, είτε ακολουθείτε ανεβαίνοντας στο γεφύρι τη δεξιά (βόρεια) κατεύθυνση, όπου το λιθόστρωτο σας οδηγεί μετά από 30 λεπτά πορείας πίσω στα Σωτηριάνικα Επιλέγοντας την πρώτη δυνατότητα, μετά από Ι ώρα αντικρίζετε το παλιό γεφύρι της Κοοκαρακας, το οποίο βρίσκεται κάτω από την καινούρια γέφυρα του δρόμου Καλαμάτας - Καρδαμύλης. Συνεχίζοντας δυτικά, πάντα μέσα από το ρέμα, σε 1 ώρα και 30 λεπτά φτάνετε στην πεντακάθαρη παραλία της Σάντοβας, όπου λειτουργούν εστιατόρια και αναψυκτήριο

ΠΕΖΟΠΟΡΙΚΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ 2
Φαράγγι Κοσκάρακας - Ρίντομο
Ώρες πορείας: 3
Από το χωριό Κέντρο, 10 χλμ, ανατολικά από το χωριό Κάμπος, ξεκινά η πορεία η οποία οδηγεί στην Κοσκάρακα Στην αρχή ακολουθείτε έναν χωματόδρομο με βόρεια κατεύθυνση, ο οποίος καταλήγει ατή θέση Μάνα, όπου υπάρχει κεφαλόβρυσο για να προμηθευτείτε νερό. Από εδώ συνεχίζει ωραίο καλντερίμι που κατηφορίζει στο Πυργαδιώτικο γεφύρι, στην κοίτη της Κοσκάρακας. Από εδώ ακολουθείτε προς τα ανατολικά την κοίτη του ρέματος περπατώντας μέσα στις κροκάλες, με ελαφρά ανηφορική κλίση, και μετά από 1 ώρα και 45 λεπτά συναντάτε το ρέμα των Καρυών και το εκκλησάκι της Παναγιάς της Καψοδεματούσας. Το εκκλησάκι βρίσκεται στη συμβολή των δύο φαραγγιών και ο θρύλος λέει ότι εδώ η Παναγιά έκαψε τα δεμάτια των θεριστάδων που την περιγέλασαν Από εδώ συνεχίζετε νότια, πάντα μέσα στο φαράγγι, και σε 45 λεπτά φτάνετε στον εγκαταλειμμένο οικισμό Ρίντομο, ο οποίος βρίσκεται κάτω από τον επιβλητικό όγκο της κορυφής Χαλασμένο Βουνό (2204μ)

Πηγή: Έκδοση της Αναπτυξιακής Εταιρίας Μεσσηνίας Α.Ε.