Έλλη Παππά: Έζησε στην εποχή των ωραίων ανθρώπων

Το βάρος της ιστορίας συχνά συνθλίβει τους ανθρώπους. Απ' αυτό τον κίνδυνο διέφυγε η Έλλη Παππά, όχι χωρίς κόστος είναι η αλήθεια. Της έτυχε να ζήσει στην πιο ταραγμένη περίοδο της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, σε εποχές πολέμου και εμφυλίου σπαραγμού, σε εποχές σκληρών πολιτικών αντιπαραθέσεων και ανθρώπινων παθών σε εποχές ανελέητων διαχωρισμών. Της έτυχε όμως να ζήσει ταυτόχρονα την εποχή των ωραίων ανθρώπων και των ωραίων ιδανικών. Η ίδια εστάθη και στα δύο. Ετάχθη και στα δυο.

Με εφόδιο έναν ξεριζωμό, από τη γενέτειρά της τη Σμύρνη και αργότερα τις σπουδές της στην φιλοσοφία και τα νομικά μπήκε στην αριστερά και διένυσε τον 20ό αιώνα “με ζωή και με θάνατο” όπως έγραψε στο τελευταίο της βιβλίο “Αποχαιρετισμός στον αιώνα μου”. Αγώνες για τις ιδέες και τις επιλογές της, “ο μεγάλος έρωτας” με τον Νίκο Μπελογιάννη, τον είδε να εκτελείται, και ο γιος τους ο Νίκος Μπελογιάννης που τον έβλεπε να μεγαλώνει από μακριά με τη φροντίδα της αδελφής της Διδώς Σωτηρίου, και του έφτιαχνε χειροποίητα βιβλία δώρα από τη φυλακή, και μετά πάλι εξορία επί χούντας. Σκληρά χρόνια, σκληραίνουν τους ανθρώπους. Ωστόσο η ασκημένη, έτσι κι αλλιώς ματιά της παρέμεινε κριτική. Επίμονη και διαφωνούσα κατέφευγε στην αρχαία ελληνική σκέψη και στη μαρξιστική θεωρία, πήγαινε κόντρα στην κομματική καθεστηκυϊα και στην πεπατημένη για “την κάθαρση της μαρξιστικής σκέψης από τις σταλινικές στρεβλώσεις”. Το συγγραφικό της έργο πλούσιο και πολισχιδές, απλώνεται από τη λογοτεχνία μέχρι τις φιλοσοφικές μελέτες της, η δημοσιογραφία γόνιμο έδαφος σε περιόδους ανάπαυλας από τις διώξεις.

Η Έλλη Παππά ετάφη χθες μαζί με τον σύντροφό της Νίκο Μπελογιάννη, στο Τρίτο Νεκροταφείο. Διπλή η κηδεία ουσιαστικά, πολιτική για δυο ανθρώπους που αναγνώριζαν την πολιτική ως αξία πρώτα απ' όλα.

Την Έλλη Παππά αποχαιρέτισαν χθες ο ψυχίατρος Δημήτρης Πλουμπίδης, ο πολιτικός επιστήμονας Ηλίας Νικολακόπουλος, ο διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη Άγγελος Δεληβορριάς και ο Μανώλης Σεργεντάκης από την παρέα της Κοκκινιάς. Γράφει ο βετεράνος της αριστεράς και της δημοσιογραφίας Λευτέρης Μαυροειδής.